Las jest uważany za drugi dom każdego myśliwego. To tam poluje, to tam spędza czas, nie tylko tropiąc zwierzynę czy pozyskując ją. W dzisiejszym artykule przybliżymy sytuację lasów w Polsce, powiemy, jaką powierzchnię zajmują oraz jak to wygląda procentowo. Wymienimy, jakie rodzaje lasów można spotkać w naszym kraju oraz, jakie gatunki drzew w nich rosną. Powiemy także, jakie funkcje pełnią lasy i jakie czynniki im zagrażają. Zapraszamy do lektury!
Kiedy pomyślimy o myśliwych, pierwszym miejscem, które pojawi się w naszej głowie, powinien być las. To tam myśliwy (z prawdziwego zdarzenia) przechadza się, to stamtąd winien czerpać energię życiową i inspirację. To tam obcuje z naturą, z którą jest zaprzyjaźniony. To z lasu wywodzi się zwierzyna, na którą myśliwy poluje i tak dalej, i tak dalej. Moglibyśmy wymienić jeszcze wiele sytuacji, czynności i spraw, które wiążą łowców z lasem, ale na tym poprzestaniemy. A do czego zmierzamy? Pisaliśmy już wielokrotnie o zadaniach myśliwych, o tym, czego dobry łowca nigdy nie zrobi, wspominaliśmy o tym, co powinien mieć, na co ma uważać, podrzucaliśmy porady na wiele tematów, ale nigdy nie próbowaliśmy przybliżyć Wam charakterystyki lasów w Polsce. Najwyższa pora nadrobić zaległości!
Lasy w Polsce – trochę statystyk
Zgodnie z informacjami, umieszczonymi na stronie Lasów Państwowych (tutaj), Polska jest jednym z krajów europejskich, w których powierzchnia lasów jest największa.
Lasy, według raportu o stanie lasów z 2013 roku (tutaj), zajmują 29,4% powierzchni całego kraju, łącznie jest to obszar 9,1 mln hektarów. Większość z tych terenów, konkretniej 7,6 mln hektarów (77,2%), jest zarządzanych przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.
Z biegiem czasu powierzchnia lasów w Polsce zwiększa się. W latach 1995 – 2011 przybyło aż 388 tysięcy hektarów, co stanowi ponad 8% ogółu terenów zalesionych.
Zgodnie z założeniami Narodowego Programu Zwiększania Lesistości, w 2020 roku lasy mają stanowić 30% ogólnego obszaru kraju, a w 2050 roku – 33%.
Rodzaje lasów w Polsce
Zależnie od drzew i roślin, które występują w danym lesie, można go zaklasyfikować do następujących rodzajów lasów:
- Bory – lasy iglaste, w których dominują sosny, jodły i świerki, drzewa te nie wymagają dobrej gleby, wystarcza im nawet piasek. W runie leśnym bardzo często można znaleźć borówki, jagody i poziomki.
- Grądy – lasy liściaste, w których dominują dęby, graby, klony i lipy, które wymagają urodzajnych gleb. W takich lasach można spotkać fiołki, zawilce i dzwonki.
- Olsy – lasy, które znajdują się w pobliżu bagien i innych terenów podmokłych.
- Łęgi – lasy liściaste, znajdujące się w okolicy rzek i strumieni. Rosną tam wierzby, jesiony i olsze.
- Lasy mieszane – lasy, w których rosną zarówno drzewa iglaste, jak i liściaste. Najczęściej spotykane gatunki to jarzębina, sosna i leszczyna.
Najpopularniejszym rodzajem lasów w Polsce są bory, które stanowią 55% ogólnej powierzchni, pozostała część to lasy mieszane, w skład których wchodzą olsy i łęgi, jednak ich łączny udział to zaledwie 3%.
W związku z tym, że lasy iglaste przeważają, to najczęściej występującym gatunkiem jest sosna, na terenach górzystych zaś jest to świerk (na zachodzie) lub świerk z bukiem (na wschodzie). Leśnicy starają się urozmaicić drzewostan, dopasowując go do danego terenu, sadzi się takie gatunki jak: buki, brzozy, dęby, graby, jawory, klony, lipy, wiązy, olchy, topole i wierzby.
Jeżeli chodzi o wiek naszych rodzimych lasów, to najczęściej waha się on między 40 a 80 lat, średni wiek to 60 lat. Najmłodsze drzewa znajdują się w lasach zarządzanych przez osoby prywatne, starsze podlegają pod Lasy Państwowe.
Funkcje lasów
Lasy spełniają bardzo wiele różnych funkcji. Do najważniejszych należą:
- Funkcja gospodarcza (produkcyjna) – zdolność do odnawialnej produkcji biomasy (drewna, użytków ubocznych) oraz realizacji racjonalnej gospodarki łowieckiej.
- Funkcja ochronna (przyrodnicza) – korzystny wpływ na klimat (globalny i lokalny), regulacja obiegu wody w przyrodzie, przeciwdziałanie powodziom, lawinom, ochrona gleb i krajobrazu przed stepowieniem.
- Funkcja społeczna – kształtują korzystne warunki zdrowotne i rekreacyjne, wzbogacają rynek pracy, zapewniają rozwój edukacji ekologicznej.
Zagrożenia dla lasów
Niestety, chociaż niektóre rodzaje lasów wydają się mieć niskie wymagania, to i tak istnieje wiele czynników, które źle na nie wpływają. Jakie to czynniki?
- Anomalie pogodowe (ciepłe zimy, niskie temperatury, upalne lata).
- Niedobór wilgoci lub przeciwnie – powodzie.
- Huragany.
- Niski poziom wód gruntowych.
- Słabe gleby (piaszczyste, grunty porolne).
- Niezgodność z siedliskiem (drzewa liściaste na gruntach pod drzewa iglaste).
- Szkodniki owadzie.
- Choroby infekcyjne.
- Występowanie roślinożernych ssaków.
- Zanieczyszczenia powietrza, wód i gleb.
- Górnictwo.
- Pożary lasu.
- Kłusownictwo.
- Masowe grzybobrania.
Kilka słów na koniec
Jak już wiadomo z dzisiejszego artykułu, jesteśmy tymi szczęśliwcami, którzy lasy mają w najbliższej okolicy. Korzystajmy z tego, bo przecież nie ma nic piękniejszego niż obcowanie z naturą, zwłaszcza, że na co dzień żyjemy w środowisku miejskim. Pamiętajmy jednak, że aby to, co mamy, zostało także dla późniejszych pokoleń, to należy o to dbać.
A Ty, jak często bywasz w lesie?
Darz Bór!
- Jak zostać myśliwym? Praktyczny poradnik - 15 września 2023
- Myślistwo i łowiectwo – czy to to samo? - 18 maja 2023
- GSCI PVS-1451 – najbardziej uniwersalny noktowizor świata? - 18 stycznia 2022
Bądź na bieżąco