Straż łowiecka to organ, o którym słychać dosyć niewiele. Co jakiś czas jedynie pojawiają się artykuły, które kwestionują to, czy strażnicy łowieccy powinni posiadać broń palną, czy też nie. Niewiele osób, które nie są bezpośrednio związane z myślistwem, łowiectwem czy leśnictwem, wie, że taki organ w ogóle funkcjonuje. Śpieszymy z informacjami. Przybliżymy, co to jest straż łowiecka, jakie są jej zadania, jakie uprawnienia mają strażnicy, z kim współpracują oraz jak zostać strażnikiem łowieckim?
Na straż łowiecką składają się: Państwowa Straż Łowiecka oraz strażnicy łowieccy, zatrudnieni przez zarządców lub dzierżawców obwodów łowieckich.
Państwowa Straż Łowiecka, w myśl Ustawy Prawo łowieckie z 13 października 1995 roku i Ustawy o zmianie ustawy Prawo łowieckie z 17 września 2004 roku, to umundurowana, uzbrojona i wyposażona w terenowe, oznakowane środki transportu, formacja, która podlega wojewodzie.
Zadania Państwowej Straży Łowieckiej
Najogólniej mówiąc, do obowiązków Państwowej Straży Łowieckiej należy kontrola przestrzegania przepisów zawartych w ustawie Prawo łowieckie, szczególna uwaga skierowana jest jednak na:
- ochronę zwierzyny,
- kontrolę legalności skupu i obrotu zwierzyną,
- zwalczanie kłusownictwa i innych form szkodnictwa łowieckiego,
- zwalczanie przestępstw i wykroczeń w zakresie łowiectwa.
Jakie prawa mają strażnicy Państwowej Straży Łowieckiej
Podczas wykonywania działań służbowych, o których mowa była w punkcie wcześniejszym, strażnicy Państwowej Straży Łowieckiej mają prawo do:
- legitymowania osób, które są podejrzane o popełnienie wykroczenia lub przestępstwa,
- przeszukiwania pomieszczeń i innych miejsc w przypadku uzasadnionego podejrzenia o popełnieniu przestępstwa,
- dokonywania kontroli podmiotów, które prowadzą skup, przerób i sprzedaż tusz zwierzyny lub ich części w zakresie sprawdzania źródeł jej pochodzenia,
- zatrzymywania i kontrolowania środków transportu w obwodach łowieckich i ich bezpośrednim sąsiedztwie, w celu sprawdzenia ładunku i przeszukania bagaży,
- ujęcia sprawcy wykroczenia lub przestępstwa na gorącym uczynku lub w trakcie pościgu, podjętego bezpośrednio po popełnieniu przestępstwa; doprowadzenia sprawcy do jednostki Policji,
- prowadzenia dochodzeń oraz wnoszenia i popierania aktu oskarżenia w postępowaniu uproszczonym, jeżeli przedmiotem popełnionego przestępstwa jest zwierzyna,
- prowadzenia postępowania w sprawach o wykroczenia; udziału w rozprawach przed kolegium do spraw wykroczeń (w charakterze oskarżyciela publicznego),
- nakładania i ściągania grzywien w formie mandatów za wykroczenia popełniane na terenach obwodów łowieckich, w zakresie szkodnictwa łowieckiego,
- dokonywania w obwodach łowieckich oraz ich sąsiedztwie kontroli środków transportu,
- odbierania (za pokwitowaniem) przedmiotów pochodzących z wykroczenia lub przestępstwa, a także narzędzi i środków, które mogą służyć do ich popełnienia,
- żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych; zwracania się o pomoc do jednostek gospodarczych, organizacji społecznych, a w nagłych wypadkach – do każdego obywatela,
- noszenia broni palnej bojowej, broni myśliwskiej śrutowej, pałki wielofunkcyjnej i kajdanek oraz pocisków,
- noszenia miotacza gazu obezwładniającego,
- stosowania wobec osób, które utrudniają wykonywanie pracy, środków przymusu bezpośredniego (tj. siły fizycznej, miotacza gazu obezwładniającego).
Kiedy strażnik PSŁ może użyć broni
Zgodnie z ustawą, użycie broni przez strażnika PSŁ może nastąpić w momencie, kiedy:
- konieczne jest odparcie bezpośredniego i bezpodstawnego zamachu na życie strażnika lub innej osoby,
- strażnik ma do czynienia z osobą, która bezprawnie, przy użyciu przemocy, usiłuje odebrać broń strażnikowi lub innej osobie (posiadającej uprawnienia do posiadania broni),
- strażnik ma do czynienia z osobą, która nie podporządkowuje się wezwaniu do natychmiastowego porzucenia broni (lub innego niebezpiecznego narzędzia), której użycie w sposób bezpośredni zagraża zdrowiu lub życiu strażnika lub innej osoby.
Uprawnienia strażników PSŁ z dziedzin pokrewnych
Strażnik PSŁ, który wykonuje obowiązki na terenie obwodu łowieckiego posiada także uprawnienia, które wykraczają poza dziedzinę łowiectwa, a odnoszą się do dziedzin pokrewnych, jednak w ściśle określonych zakresach:
- Państwowej Straży Rybackiej – w zakresie kontroli legalności dokonywania połowu,
- Straży Ochrony Przyrody – w zakresie przestrzegania przepisów, dotyczących ochrony przyrody,
- strażników leśnych – w zakresie zwalczania szkodnictwa leśnego.
Współdziałanie PSŁ z Policją i Polskim Związkiem Łowieckim
Zasady współdziałania reguluje Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z 23 czerwca 1997 roku w sprawie współdziałania Państwowej Straży Łowieckiej z Policją i Polskim Związkiem Łowieckim.
Zgodnie z Rozporządzeniem konieczna jest współpraca w zakresie zapobiegania i zwalczania kłusownictwa oraz wykroczeń i przestępstw, zwalczania obrotu zwierzyną, która została pozyskana w sposób nielegalny, ochrony mienia zarządców i dzierżawców obwodów łowieckich. Dokument reguluje także sposoby współdziałania, są to:
- organizowanie wspólnych akcji i patroli na obszarach obwodów łowieckich,
- podejmowanie wspólnych działań, które mają na celu zwalczanie kłusownictwa,
- udzielanie pomocy Policji w akcjach na terenie obwodów łowieckich,
- szeroko pojęta wymiana informacji,
- prowadzenie wspólnych szkoleń,
- wspólne ustalanie kierunków i priorytetów działań.
Jak zostać strażnikiem PSŁ
Aby zostać strażnikiem Państwowej Straży Łowieckiej należy spełnić szereg wymagań, które reguluje Ustawa Prawo łowieckie z 13 października 1995 roku, a więc:
- być obywatelem Polski,
- mieć ukończone 21 lat,
- korzystać w pełni z praw publicznych,
- posiadać odpowiednie kwalifikacje zawodowe,
- być osobą niekaraną sądownie,
- cieszyć się dobrym zdrowiem i nienaganną opinią (wydaną przez komendanta wojewódzkiego Policji),
- przejść przeszkolenie według programu opracowanego przez Ministerstwo.
Powyższe wymagania uzupełnia dodatkowo Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 23 lipca 1997 roku w sprawie szczegółowych wymogów kwalifikacji zawodowych, wzorów legitymacji oraz umundurowania strażników Państwowej Straży Łowieckiej, a także szczegółowych kwalifikacji zawodowych, wzorów oznaki i legitymacji strażnika łowieckiego. Zgodnie z dokumentem, aby móc zająć to stanowisko, należy posiadać:
- wykształcenie co najmniej średnie oraz dwuletnie doświadczenie w pracy w leśnictwie, rolnictwie, parkach narodowych,
- wykształcenie co najmniej średnie leśne, rolne lub pokrewne oraz roczne doświadczenie w pracy,
- wykształcenie wyższe prawnicze,
- wykształcenie średnie oraz doświadczenie w pracy w Policji przez okres co najmniej 3 lat.
Co my proponujemy strażnikom łowieckim
Jak można było przeczytać powyżej, strażnicy łowieccy, wbrew pozorom, są grupą zawodową, która posiada wiele uprawnień, ale i wiele zadań. W myśl zasady „aby żyło (w tym przypadku – pracowało) nam się lepiej, my proponujemy strażnikom zamontowanie na terenie obwodów łowieckich fotopułapek, które (jak wielokrotnie wspominaliśmy, patrz tutaj) są nieocenionym źródłem informacji o lesie (i nie tylko) i tym, co się w nim dzieje, kiedy nas tam nie ma. Pomogą w zarejestrowaniu działań kłusowniczych i ewentualnym zidentyfikowaniu sprawców. Wskażą miejsca, w których działalność przestępcza jest najpowszechniejsza, a co za tym idzie – gdzie należy zwiększyć liczbę patroli. Zdjęcia lub nagrania z fotopułapek mogą się także okazać idealnym dowodem w przypadku postępowania sądowego. Już niedługo zaprezentujemy nową rodzinę fotopułapek kanadyjskiego producenta SpyPoint.
A Ty, wypróbowałeś już swoją fotopułapkę?
Darz Bór!
- Jak zostać myśliwym? Praktyczny poradnik - 15 września 2023
- Myślistwo i łowiectwo – czy to to samo? - 18 maja 2023
- GSCI PVS-1451 – najbardziej uniwersalny noktowizor świata? - 18 stycznia 2022
Państwowa Straż Łowiecka to wielka ściema za którą płaci podatnik. A jej rolę doskonale wypełniają inne służby szczególnie leśna.
Straz leśna zajmuje się tylko szkodami wyrzadzonymi na terenie danego nadleśnictwa i to głównie kradzieżą drewna oraz nielegalnym wjazdem do lasu. A straż łowiecka zajmuje się głównie kontrola myśliwych oraz kulsownictwem i straż łowiecka pracuje i na polu i w lesie…