Wydawać by się mogło, że kiedy myśliwy chce zapolować, bierze strzelbę, czasem psa, ewentualnie kilku kolegów i wychodzi do lasu. Nie wszystko jednak jest takie proste. Wcześniej należy znać gatunki zwierząt łownych, a także mieć świadomość, że większość z nich znajduje się pod okresową ochroną i nie zawsze można do nich strzelać. Jakie gatunki zalicza się do łownych, gdzie ich szukać, jakie mają zwyczaje, wreszcie – kiedy są okresy łowieckie, o tym wszystkim poniżej.

Dokumentem obowiązującym w omawianej kwestii jest Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 marca 2005 roku w sprawie ustalenia listy gatunków zwierząt łownych, które wprowadza podział:

Zwierzyna gruba

• Jelenie szlachetne – prowadzą zazwyczaj dzienny tryb życia (nocny, jeżeli poczują się zagrożone); żyją w chmarach, na czele każdej stoi łania licówka – prawo łowieckie zabrania strzelania do licówki w czasie polowania! Jelenie na wolności żyją 12-15 lat. W Polsce ich liczba (wg badań GUS z 2011 roku) wynosi około 190 tysięcy i stale wzrasta.
  Polowania: na jelenie byki od 21 sierpnia do końca lutego, na łanie od 1 października do 15 stycznia, na cielaki od 1 października do końca lutego.

• Jelenie sika (wschodnie) – gatunek sprowadzony do Polski w 1895 roku, łatwo się oswaja i aklimatyzuje. Zwierzęta te żyją samotnie, łączą się w stada (składające się z kilku łań i jednego jelenia byka) wyłącznie w okresie godowym. Żyją 15-18 lat, żerują głównie w nocy.
  Polowania: na jelenie byki od 21 sierpnia do końca lutego, na łanie od 1 października do 15 stycznia, na cielaki od 1 października do końca lutego.

• Daniele – wyglądem i trybem życia zbliżone do jelenia szlachetnego, są jednak trochę mniejsze. Występują głównie na zachodzie Polski – województwa: dolnośląskie i lubuskie, preferują rzadkie lasy i ich obrzeża. Najczęściej żyją w stadach, które pod koniec lata łączą się z grupami samic. Żyją do 25 lat.
  Polowania: na byki od 1 października do 31 stycznia, a na łanie i cielaki od 1 października do 15 stycznia.

• Sarny – samica nazywana jest kozą, samiec – rogaczem lub kozłem, młode to koźlęta. W Polsce jest to gatunek pospolity, dość licznie występujący na terenie całego kraju. Od późnej jesieni do wiosny żyją w stadach, liczących kilkadziesiąt osobników, na czele każdego stoi samica. Poluje się na nie dla pozyskania mięsa i skór (wyrabia się z nich zamsz). Młode osobniki nie posiadają zapachu, dlatego są zostawiane przez samice, które zbliżają się do nich wyłącznie na czas karmienia, co stanowi pewną strategię obronną – nawet psy myśliwskie nie mogą ich wyczuć. Nie należy więc dotykać młodych, które znajdziemy w lesie, ponieważ wtedy przekazujemy im swój zapach i narażamy je na niebezpieczeństwo.
  Polowania: na rogacze od 11 maja do 30 września, a na kozy i koźlęta od 1 października do 15 stycznia.

• Dziki – samica nazywana jest lochą, samiec – odyńcem, młode zaś to warchlaki. Gatunek licznie występujący na terenie całego kraju, unika jednak terenów otwartych i górskich. Dziki pełnią znaczącą rolę w ekosystemie leśnym: w poszukiwaniu pokarmu zdzierają wierzchnie warstwy gleby, spulchniając ją w ten sposób i mieszając ze ściółką, zjadają padlinę, gryzonie i larwy, a także chore ssaki i ptaki, zapobiegając rozprzestrzenianiu się chorób.
  Polowania: zbiorowo od 1 października do 15 stycznia.
  Polować nie można: na lochy w okresie od 16 stycznia do 14 sierpnia.

• Muflony – najmniejsi przedstawiciele dzikich owiec; samce nazywane są trykami, samice – owcami, a młode – jagniętami. Występują głównie na terenach górzystych, w Polsce: w Karkonoszach, Masywie Śnieżnika, Górach Wałbrzyskich, Sowich i Bardzkich. Żyją w stadach, nazywanych kierdlami, żerują głównie o zmierzchu, jednak w miejscach, gdzie nie czują zagrożenia, pożywiają się także w ciągu dnia. Mają negatywny wpływ na przyrodę – powodują ubożenie runa oraz uruchamianie procesów erozyjnych.
  Polowania: na tryki od 1 października do końca lutego, na owce i jagnięta od 1 października do 15 stycznia.

Zwierzyna drobna

• Lisy – drapieżniki, żyjące w stadach, na czele których stoi para alfa, posiadająca wyłączne prawo do rozmnażania się, pozostali członkowie grupy to najczęściej jej potomstwo. Żywią się głównie małymi gryzoniami, kurami, gadami lub małymi kopytnymi. Mogą zajmować określone terytorium lub prowadzić wędrowny tryb życia. Lisy są gatunkiem bardzo rozpowszechnionym, dlatego nie są objęte okresem ochronnym, zabronione jest polowanie na osobniki młode i ciężarne samice, poza tym dozwolony jest odstrzał, mieszczący się w wyznaczonych limitach.

• Jenoty – drapieżniki, z wyglądu przypominające szopa pracza. Występują na terenie całego kraju, najliczniej na północnym wschodzie; najchętniej zamieszkują lasy w okolicach zbiorników wodnych. Polują głównie nocą, żywią się gryzoniami, pisklętami i jajami, rzadziej ślimakami, skorupiakami czy owadami. Na jenoty można polować przez cały rok – nie mają okresu ochronnego.

• Borsuki – wszystkożerne, najważniejszym składnikiem diety są dżdżownice, poza tym żywią się także owadami, padliną, owocami, gryzoniami, a także kotami. Występują w całej Polsce, najczęściej w lasach przy zbiornikach wodnych, ale także w sadach. Nie są zbyt atrakcyjnym celem dla myśliwych.
  Polowania: od 1 września do 30 listopada, a na obszarach, gdzie występują głuszce – przez cały rok.

• Kuny leśne – zwierzęta najbardziej aktywne wieczorem i nocą, jako kryjówek używają dziupli, a przy ujemnych temperaturach śpią pod powierzchnią ziemi. Kuny są samotnikami, wyjątkiem jest okres wychowywania młodych. Żywią się małymi ssakami, owadami, ptakami, padliną, gadami, są uważane za wszystkożerne.
  Polowania: od 1 września do 31 marca.

• Kuny domowe – występują w całej Polsce, najczęściej zamieszkują lasy, ruiny, okolice ludzkich siedzib oraz (o dziwo) centra miast. Żywią się gryzoniami, ptakami, jajami, żabami i owadami.
  Polowania: od 1 września do 31 marca.

• Norki amerykańskie – żyją w pobliżu śródleśnych wód, najbardziej aktywne nocą, w ciągu dnia śpią w wykopanych w ziemi norach. Żywią się małymi ssakami, żabami, owadami i rybami. Nie są objęte okresem ochronnym, można na nie polować przez cały rok.

• Tchórze zwyczajne – żyją w lasach, zaroślach, czasem na terenach gospodarstw wiejskich. Żywi się owadami, płazami, rybami i małymi gryzoniami. Żyją pojedynczo, są aktywne nocą, dni spędzają – podobnie jak kuny – w norach.
  Polowania: od 1 września do 31 marca.

• Szopy pracze – gatunek licznie występujący na zachodzie Polski. Unikają otwartych przestrzeni i lasów bukowych (zbyt gładka kora), na kryjówki wybierają dziuple w dębach albo jaskinie skalne. Szopy są wszystkożerne, jednak najchętniej żywią się bezkręgowcami. Tryb życia, który prowadzą zależny jest od płci, jednak najczęściej żyją samotnie.
  Polowania: od 1 lipca do 31 marca.

• Piżmaki – gatunek zasiedlający brzegi różnego rodzaju wód (rowy melioracyjne, stawy, rzeki, jeziora), kopią nory, do których wejście znajduje się pod wodą. Z reguły są to zwierzęta roślinożerne. Wywołują szkody – niszczą groble przeciwpowodziowe.
  Polowania: od 11 sierpnia do 15 kwietnia.

• Zające szaraki – gatunek występujący na terenie całej Polski, jednak jego liczebność sukcesywnie maleje. Zamieszkują tereny otwarte (pola, łąki), bardzo rzadko lasy, nie lubią terenów podmokłych. Szaraki są wyłącznie roślinożerne.
  Polowania: od 1 listopada do 31 grudnia, w drodze odłowu do 15 stycznia.

• Dzikie króliki – w Polsce gatunek nie występuje zbyt licznie; najbardziej lubi piaszczyste gleby, unika terenów podmokłych i wnętrza lasu. Kopią nory w ziemi, które służą później jako schronienie, ale także miejsce do wydania na świat potomstwa. Ze względu na duże możliwości prokreacyjne, króliki są uznane za gatunek inwazyjny.
  Polowania: od 1 listopada do 31 grudnia, w drodze odłowu do 15 stycznia.

• Jarząbek – gatunek w Polsce występujący w górach oraz na wschodzie kraju. Prowadzą skryty tryb życia, wymagają lasów bogatych w pożywienie. Populację jarząbków szacuje się na około 80 tysięcy sztuk.
  Polowania: od 1 września do 30 listopada.

• Bażanty – gatunek prowadzący zazwyczaj osiadły tryb życia, nie jest jednak odporny na spadki temperatur, przez co znaczna ich liczba zimą ginie. Zasiedlają otwarte tereny – pola, szuwary, rzadkie lasy, gaje, okolice wód.
  Polowania: na samce od 1 października do końca lutego, na samice wyłącznie na terenie Ośrodków Hodowli Zwierzyny – od 1 października do 31 stycznia.

• Kuropatwy – w Polsce gatunek występuje niezbyt licznie, populacja waha się w zależności od pogody latem i intensywności zimy; najczęściej zasiedlają zadrzewione lub zakrzewione pola.
  Polowania: od 11 września do 21 października, w drodze odłowu do 15 stycznia.

• Gęsi gęgawe – w Polsce występuje nielicznie, najczęściej na przelotach. Preferują tereny trudno dostępne, brzegi wód słodkich.
  Polowania: od 1 września do 21 grudnia, na terenie województw: dolnośląskiego, lubuskiego, wielkopolskiego, zachodniopomorskiego do 15 stycznia.

• Gęsi zbożowe – zasiedlają najczęściej tajgę i tundrę, szukają nieużytków, obszarów odludnych, pól, pastwisk, otwartych wód. Trudno się do nich zbliżyć, ponieważ w każdym stadzie znajdują się osobniki odpowiedzialne za bezpieczeństwo.
  Polowania: od 1 września do 21 grudnia, na terenie województw: dolnośląskiego, lubuskiego, wielkopolskiego, zachodniopomorskiego do 15 stycznia.

• Gęsi białoczelne – w Polsce najliczniej występują na północy i zachodzie kraju oraz podczas przelotów. Preferują obszary bagniste, bezdrzewne; zimują w kilkutysięcznych koloniach, najczęściej nad stawami, ewentualnie na polach i pastwiskach.
  Polowania: od 1 września do 21 grudnia, na terenie województw: dolnośląskiego, lubuskiego, wielkopolskiego, zachodniopomorskiego do 31 stycznia.

• Krzyżówki – najliczniejszy gatunek kaczki, zasiedla środowiska wodne, najczęściej stawy i jeziora, unikają rzek o bystrym nurcie, często spotykane w miastach. Uznane za gatunek inwazyjny.
  Polowania: od 15 sierpnia do 21 grudnia.

• Cyraneczki – najmniejszy gatunek kaczki, zasiedlają okolice zarośniętych zbiorników wodnych, preferują oczka wodne, stawy i bagna.
  Polowania: od 15 sierpnia do 21 grudnia.

• Głowienki – w Polsce spotykana na terenach nizinnych; zasiedlają duże, słodkowodne, zarośnięte zbiorniki wodne – jeziora, stawy, zbiorniki zaporowe, starorzecza, cieki, rzadziej bagna. Śpi i odpoczywa na otwartej wodzie.
  Polowania: od 15 sierpnia do 21 grudnia.

• Czernice – w Polsce występują dość nielicznie, głównie na terenie niżu, zimują na wybrzeżu Bałtyku i nad większymi rzekami na zachód od Wisły. Zasiedlają słodkowodne, stojące zbiorniki wodne, rzadziej stawy, torfianki i bagna.
  Polowania: od 15 sierpnia do 21 grudnia.

• Gołębie grzywacze – występują na terenie całej Polski, mniej licznie na terenach górzystych. Można spotkać go niemal wszędzie – w lasach, parkach, ogrodach, na cmentarzach, polach.
  Polowania: od 15 sierpnia do 30 listopada.

• Słonki – w Polsce zamieszkuje głównie obszary niżowe, zasiedlają podmokłe lub wilgotne lasy mieszane i liściaste, bory, bagna, okolice płytkich strumieni leśnych. Jeden z najbardziej pożądanych gatunków łowieckich.
  Polowania: od 1 września do 21 grudnia.

• Łyski – w Polsce występuje dosyć licznie na terenie całego kraju poza obszarami wysokogórskimi. Zamieszkuje zarośnięte sitowiem lub trzciną zbiorniki wodne i niezamarzające rzeki.
  Polowania: od 15 sierpnia do 21 grudnia.

Wygodny kalendarz polowań znajdziesz na stronie.

Pozostaje nam życzyć udanych łowów – Darz Bór!

• About
• Latest Posts

Daniel Król

Doradca Techniczny at SpyOptic.pl

Związany z projektem SpyOptic od 2 lat, administrator sklepu internetowego i tester sprzętu noktowizyjnego; miłośnik podróży do krain nierozwiniętych turystycznie, bloger i aktywny uczestnik życia społeczno-politycznego; człowiek interesu na miarę XXI wieku

Latest posts by Daniel Król (see all)

• Jak zostać myśliwym? Praktyczny poradnik - 15 września 2023
• Myślistwo i łowiectwo – czy to to samo? - 18 maja 2023
• GSCI PVS-1451 – najbardziej uniwersalny noktowizor świata? - 18 stycznia 2022